Zamiast karcić – chwal

„Dzieci, które często chwalimy, są otwarte, mają poczucie własnej wartości, nie boją się ryzyka, kochają ludzi i siebie. Te zaś, które są stale ganione, stają się niepewne lub zbuntowane, nisko oceniają swoje możliwości (akceptacji często poszukują poza domem – np. w destruktywnej grupie), niechętnie podejmują się nowych zadań”.

R. Carlton

Najlepszym lekarstwem na niegrzecznych uczniów są pochwały – twierdzą pedagodzy. Zgodnie z taką teorią, nauczyciele powinni kontrolować złe zachowanie w klasie chwaląc swoich uczniów, zamiast ich karcić. Pozytywne uwagi sprawiają, że nawet najtrudniejsi uczniowie zaczynają się lepiej zachowywać. Ale najgorszą rzeczą jaką może zrobić nauczyciel, jest upominanie niesfornego ucznia w obecności całej klasy, mówią uczeni z Liverpool John Mores University. Taka sytuacja skłoni jedynie trudnych uczniów do reakcji typu: „Am I bovvered?” (Czy ktoś chce mi dokuczyć?). – Jeśli chcesz zmotywować jakąkolwiek grupę ludzi, nie możesz ich krytykować – przekonuje dr Jeremy Swinson, autor badań. – Zwracaj uwagę na to, co jest pozytywne. To najlepsza metoda pracy z dziećmi… Dr Swinson i prof. Alex Harrop doradzają nauczycielom, by podczas zajęć nie skupiali się na uczniach, którzy nie pracują właściwie, za to dowartościowywali dzieci, które angażują się w pracę i biorą czynny udział w lekcji. Tyle, że motywować dziecko trzeba mądrze: chwalić często, ale wyłącznie za konkretne rzeczy. Dla każdego dziecka niezwykle ważne jest, by czuło się docenione. Słowa krytyki podcinają mu skrzydła i jeszcze bardziej demotywują. Nauczyciel powinien otwarcie wyrażać zadowolenie, kiedy dziecko na to zasłuży i opisać zachowanie, za które je docenia. Zamiast ogólnikowego „bardzo ładny rysunek Aniu”, powiedz co ci się konkretnie w rysunku Ani podoba. Ale uwaga: dzieci natychmiast wyczuwają fałszywe nuty w tym, co mówią dorośli. W efekcie tracą do nich zaufanie i przyjmują, że słowa dorosłych są nic niewarte. Dlatego jeśli chcemy pochwalić – mówmy wyłącznie szczerze i to, co naprawdę czujemy.

A co z niegrzecznymi dziećmi? Oczywiście nie powinno się ignorować złego zachowania, a w poważniejszych przypadkach należy wyciągać konsekwencje. Jednak upominanie niegrzecznego ucznia w obecności grupy to wyjątkowo zła taktyka. Lepiej już zostawić „niegrzecznego Jasia” po lekcji i powiedzieć jakiego zachowania od niego oczekujemy, a co w jego zachowaniu było przez nas nie do zaakceptowania. Jeśli zaś ten sam Jasio na kolejnych zajęciach zmieni swoje postępowanie na lepsze – koniecznie trzeba to docenić i pochwalić. Najskuteczniejszą metodą skłonienia kogoś do wykonywania poleceń jest pozytywne zmotywowanie go do działania. Pamiętajmy, że poczucie wartości dziecka opiera się na wiedzy, jaką zdobywa na swój temat. Z doświadczeń wynika, że w efekcie stosowania metody pochwał – procent uczniów skupiających się na lekcji i zachowujących dobrze wzrasta przeciętnie z 78% do 94%. Cóż, wszak od dawna wiadomo, że „dobre słowo” dodaje sił.

Na podstawie: PA News, publikacja z 5 stycznia 2008