Skupienie to kluczowy element efektywnej nauki, jednak współczesny świat pełen jest czynników, które mogą je zakłócać. Problem z koncentracją u dzieci jest coraz bardziej powszechny. Z tego artykułu dowiesz się, co powoduje brak skupienia u dzieci, jakie wyzwania stawiają przed nimi codzienne obowiązki i technologie oraz jak uniknąć rozproszenia podczas nauki.

Dlaczego koncentracja jest ważna?

Umiejętność skupienia jest niezbędna do przyswajania wiedzy, rozwijania umiejętności oraz rozwiązywania problemów. Brak skupienia i koncentracji u dziecka wpływa nie tylko na wyniki w nauce, ale także na pewność siebie i rozwój emocjonalny. Niestety, coraz więcej dzieci i młodzieży zmaga się z tym problemem.

Co powoduje brak skupienia u dzieci i młodzieży?

Czynniki wewnętrzne

Nadmiar obowiązków: to jeden z głównych powodów, który prowadzi do problemów z koncentracją u dziecka. Nie zawsze to typowo wewnętrzny czynnik, choć bywa, że presję narzucamy sobie sami. Bezdyskusyjny jest fakt, że nadmiar obowiązków prowadzi do stresu i zmęczenia. Przeciążony harmonogram czy presja osiągnięć szkolnych sprawiają, że mózg nie jest w stanie efektywnie przetwarzać informacji.

Stres: uczniowie narażeni na wysokie oczekiwania często doświadczają napięcia emocjonalnego, które blokuje zdolność skupienia się na zadaniach. Postaraj się regularnie rozmawiać ze swoim dzieckiem i być na bieżąco z jego aktualnym terminarzem zadań – sprawdzaj czy nie jest ich za dużo. Jeśli harmonogram jest zbyt napięty – warto go przeanalizować i usunąć niektóre zadania, jeśli jest taka możliwość. Warto też zadbać o wspólne wygospodarowanie każdego dnia choć chwili na wspólne spędzenie czasu z dzieckiem. Rozmowy pozwalają rozładować codzienne napięcie. Wspólne granie w gry planszowe lub spacer pomogą się zrelaksować i wpłyną na wspólną relację. Z pewnością warto o to zadbać.

Zmęczenie: Niedobór snu obniża zdolność Twojego dziecka do koncentracji i rozwiązywania problemów. Często zbyt wiele czasu spędzamy przed ekranami. To problem zarówno dorosłych, jak i dzieci. Jeśli chcemy zadbać o jakość snu, warto odłożyć telefon i poczytać książkę. Pobudzenie migającymi obrazkami powoduje trudności z zaśnięciem.

Czynniki zewnętrzne

Co rozprasza dziecko podczas nauki? Współczesne technologie, takie jak smartfony i media społecznościowe, odgrywają tu ogromną rolę. Powiadomienia, łatwy dostęp do aplikacji i szybka gratyfikacja (dopamina) sprawiają, że dzieci i młodzież szybko tracą zainteresowanie nauką.

Technologia: smartfony i media społecznościowe, takie jak TikTok, przyciągają uwagę dynamicznymi treściami, co utrudnia skupienie się na mniej ekscytujących zadaniach. Oczywiście warto w tej kwestii zachować zdrowy rozsądek i nie odcinać dziecka radykalnie od social mediów. Mogłoby się wtedy poczuć wykluczone z grupy rówieśniczej czy koleżeńskiej. Dobrze jednak razem z dzieckiem ustalić konkretne, ograniczone godziny korzystania z „ekranów”.

Hałas i bałagan: głośne otoczenie lub nieuporządkowane miejsce pracy mogą prowadzić do dezorganizacji myśli i trudności z koncentracją. Pomóż swojemu dziecku uporządkować przestrzeń wokół siebie – z pewnością pomoże mu to w skupieniu i codziennej pracy.

Multitasking: próba wykonywania kilku czynności jednocześnie, np. jedzenie podczas czytania nie jest dobrym pomysłem. O wiele lepiej będzie skupić się na każdej z tych czynności oddzielnie. Wygospodarować czas na naukę, ale też na jakościowy posiłek, który zjemy przy stole, skupiając się na każdym kęsie.

Jak rozpraszasz uwagę bez świadomości, że to robisz?

Niektóre z nawyków mogą dodatkowo pogłębiać problemy z koncentracją u dziecka:

Częste przerwy na telefon: nawet krótkie spojrzenie na ekran przerywa proces nauki i wymaga czasu, aby ponownie się skupić. Spróbuj przekonać swoje dziecko, by odłożyło telefon na czas nauki i wyłączyło dźwięk, by nie rozpraszały go przychodzące wiadomości czy powiadomienia.

Brak planu nauki: chaos w organizacji pracy sprawia, że dziecko szybciej się nudzi i nie wie, na czym się skoncentrować. Wspólne ułożenie planu dnia czy tygodnia pomoże zapanować nad chaosem.

Jak uniknąć rozproszenia podczas nauki?

Tworzenie odpowiedniego środowiska

Środowisko ma ogromny wpływ na koncentrację. Aby uniknąć braku skupienia u dziecka, warto zadbać o kilka kluczowych aspektów:

Ciche miejsce: Wyznacz przestrzeń do nauki, gdzie dziecko nie będzie narażone na hałas. To ułatwi Twojemu dziecku skupienie.

Porządek: Uporządkowane biurko i pokój minimalizują ilość bodźców wizualnych, które mogłyby odwrócić uwagę.

Planowanie nauki

Regularne przerwy, jasno określone cele oraz system nagród mogą zwiększyć motywację i skuteczność. Efektywne metody uczenia się, takie jak podział materiału na mniejsze partie, pomagają dzieciom lepiej zarządzać swoją uwagą. Więcej na ten temat przeczytasz w artykule Efektywne metody uczenia się.

Wprowadzenie technik relaksacyjnych

Medytacja i ćwiczenia oddechowe to doskonałe sposoby na poprawę koncentracji i radzenie sobie ze stresem. Więcej na ten temat przeczytasz w artykule Medytacja dla dzieci – jakie są jej zalety i jak wpływa na mózg dziecka?.

Dlaczego dzieci tracą koncentrację w dzisiejszym świecie?

Współczesne wyzwania, takie jak uzależnienie od technologii i ciągłe bodźce, sprawiają, że młode umysły są przeciążone. Szybka gratyfikacja oferowana przez social media powoduje, że mózg przyzwyczaja się do natychmiastowych nagród, co obniża motywację do długoterminowego wysiłku. Co powoduje brak skupienia u dziecka w takim środowisku? Kluczowe czynniki to:

Uzależnienie od powiadomień: powiadomienia z aplikacji angażują uwagę, zmuszając dziecko do ciągłego sprawdzania telefonu. Nie pozwala to w pełni zaangażować się w wykonywane zadania czy proces nauki.

Przeciążenie informacyjne: nadmiar informacji, które dzieci przyswajają z różnych źródeł, prowadzi do chaosu myślowego. Lepiej znaleźć jedno, rzetelne źródło, któremu zaufamy.

Jak wspierać dziecko w utrzymaniu koncentracji?

Rodzice i nauczyciele odgrywają kluczową rolę w nauce zarządzania uwagą. Oto kilka praktycznych wskazówek:

Ustal jasne zasady: określ godziny na naukę i zabawę, by dziecko wiedziało, kiedy może korzystać z technologii. Wspólnie zastanówcie się nad harmonogramem korzystania z telefonu. Może godzina po obiedzie lub kilka godzin w weekendy? To kwestia warta przedyskutowania.

Zaangażowanie w planowanie: pozwól dziecku współdecydować o planie dnia, co zwiększy jego odpowiedzialność.

Zachęcaj do aktywności fizycznej: regularne ćwiczenia pomagają zredukować stres i poprawić funkcje poznawcze. Odprężony, zrelaksowany człowiek łatwiej zabiera się za nowe zadania. Aktywne przerwy w nauce to znacznie lepszy pomysł niż przeglądanie telefonu.

Jak szkoły Helen Doron pomagają rozwijać koncentrację?

W naszych szkołach każde dziecko traktowane jest indywidualnie. Dzięki małym grupom możemy lepiej zrozumieć potrzeby naszych uczniów i dostosować metody uczenia tak, aby angażować ich uwagę. Oferujemy zajęcia, które są interaktywne, różnorodne i dostosowane do wieku dzieci, co minimalizuje problemy z koncentracją u dziecka.

Podstawą naszej metody jest nauka z użyciem różnego rodzaju gier, także ruchowych i pomocy. Kolorowe materiały dydaktyczne, kreatywne projekty, techniki myślenia krytycznego, muzyka i ruch  to elementy, które angażują różne zmysły dziecka. Dzięki temu nauka jest bardziej efektywna, a dzieci łatwiej skupiają się na wykonywanych zadaniach. 

Pozwalamy naszym uczniom przynosić telefony na zajęcia – pokazujemy im jednak, jak wykorzystać jego zasoby do rozwijania wiedzy. Tego typu aktywności pozwalają im lepiej skupić się na zadaniu. Z czasem, wraz z wiekiem uczniów, poziom zaawansowania rośnie.

Rozpraszacze podczas nauki – podsumowanie

Brak skupienia u dziecka to coraz częstszy problem w dzisiejszym świecie pełnym rozpraszaczy. Zrozumienie, co powoduje brak skupienia u dzieci, pozwala rodzicom i nauczycielom skuteczniej wspierać młode umysły. Tworzenie odpowiedniego środowiska, stosowanie technik relaksacyjnych oraz ograniczenie czasu spędzanego przed ekranem to kluczowe kroki, by poprawić koncentrację i ułatwić naukę. Warto inwestować w budowanie zdrowych nawyków, które pomogą dzieciom radzić sobie z wyzwaniami współczesnego świata i osiągać sukcesy w edukacji oraz życiu