Emocje stanowią nieodłączny element życia. Dobrze przeżywane – pomagają w rozumieniu otaczającego świata, a także ułatwiają budowanie relacji społecznych. Wyjaśniamy, jak rozmawiać z dzieckiem o emocjach i tłumaczymy, dlaczego warto skoncentrować się na tym obszarze.

Dlaczego rozmowa z dzieckiem o emocjach jest taka ważna? 

W szkołach Helen Doron patrzymy na naszych studentów całościowo. Zdajemy sobie sprawę, że przekazywanie samej wiedzy, to za mało, by zaangażować uczniów i nawiązać z nimi więź. Ważny jest również dobrostan psychiczny. Nadmiar emocji utrudnia budowanie relacji społecznych i zaburza poczucie własnej wartości, dlatego rozmawianie z dzieckiem jest koniecznością. Dzięki temu pociechy:

• Lepiej radzą sobie z problemami,
• Rozwijają pewność siebie,
• Poznają swój charakter,
• Tworzą silne więzi międzyludzkie,
• Dowiadują się, że każdy ma inną wrażliwość.

Emocje u dziecka – co warto wiedzieć na ten temat?

Mali obywatele świata przeżywają wszystko inaczej niż dorośli. Wymagają wsparcia i zrozumienia. Zanim zaczniemy rozmawiać z dziećmi o emocjach, warto wiedzieć, co nimi kieruje i dlaczego drobne rzeczy potrafią je wytrącić z równowagi. O czym powinniśmy pamiętać?

• Dzieci rozróżniają podstawowe emocje, tj. złość, smutek, radość, strach. Ich dojrzałość emocjonalna rozwija się wraz z wiekiem, przez co czasem nie kontrolują emocji. W rezultacie reagują impulsywnie i nieadekwatnie do sytuacji.
• Maluszki mają problem ze zrozumieniem zachowania rówieśników. Stopniowo uczą się empatii i przekonują się, że każdy jest inny. 
• Dzieci skupiają się na przyczynie emocji, np. zabraniu zabawki. Nie rozumieją szerszego kontekstu.

Jak rozmawiać z dzieckiem o emocjach?

Rozmowa o emocjach jest trudna, ale bardzo ważna. Zanim zaczniesz tłumaczyć dziecku, jak rozpoznać złość, smutek czy strach, postaraj się wyciszyć. Jeśli się czymś denerwujesz, Twoja pociecha z pewnością to wyczuje. A podczas rozmowy, pamiętaj o dobrych praktykach i wskazówkach.

• Przemyśl temat rozmowy – zaplanuj, co, chcesz powiedzieć. Pamiętaj, że rozmowa powinna być dostosowana do wieku i dojrzałości emocjonalnej dziecka. 
• Pozwól dziecku płakać – płacz to objaw lęku, strachu, bólu, dezorientacji, ale też rozbawienia, wzruszenia, rozczulenia, tęsknoty. Ten niezwykły mechanizm, w jaki wyposażyła nas natura, jest fantastycznym „wentylem”, dzięki któremu możemy regulować nasze emocje. Płacz pomaga rozładować napięcie, zrzuca z dziecka ogromną ilość bodźców, jakimi jest codziennie zasypywane. 
• Opowiadaj historie – na podstawie konkretnych przykładów tłumacz, co może wywołać, złość, smutek, strach. Wyjaśniaj, jak sobie radzić w trudnych sytuacjach.
• Staraj się wysłuchać, co chce przekazać Ci Twoje dziecko. W ten sposób budujesz zaufanie i poczucie bezpieczeństwa. Twoja pociecha powinna wiedzieć, że w każdym momencie może zwrócić się do Ciebie po pomoc.
• Ucz dziecko wyrażać emocje – żeby zachęcić dziecko do mówienia o uczuciach, można zadawać pytania, np. „Jak się teraz czujesz?”, “Czy potrafisz powiedzieć, co sprawiło Ci przykrość?”.
• Tłumacz, w jaki sposób emocje mogą wpływać na zachowanie – zdarza się, że pod wpływem złości, gniewu czy smutku dzieci tracą nad sobą kontrolę, np. zaczynają krzyczeć, tupać, bić. Wówczas trzeba wyjaśnić, że taka postawa wiąże się z określonymi konsekwencjami, m.in. może ranić innych. Jednocześnie podkreślaj, że bez względu na sytuację, kochasz swoje dziecko.

Jak nasi lektorzy rozmawiają z dziećmi o emocjach?

W szkołach Helen Doron często poruszamy tematy emocji. Wiele naszych bajek po angielsku opowiada o odczuciach, np. zawartych lub zerwanych przyjaźniach czy samotności i poszukiwaniu kontaktu. Z nastolatkami rozmawiamy – wyłącznie po angielsku – o tym, że każdy jest inny i różnie przeżywa podobne sytuacje, a nawet na temat sensu i celu życia. W ten sposób uczniowie lepiej radzą sobie z nazywaniem i przeżywaniem emocji. 

Stosujemy ponadto pozytywne wzmocnienie czyli technikę polegającą na docenianiu sukcesów dzieci. Staramy się nie poprawiać ich na przykład za błędną wymowę, are raczej sami powtarzamy wypowiedź w poprawny sposób. Brak oceny i krytyki sprawia, że uczniowie nie boją się rozmawiać po angielsku na każdy temat, również o uczuciach. Wiedzą też, że popełnianie pomyłek jest naturalne i jest nieodłączną częścią uczenia się. 

Rozmawiaj z dzieckiem o emocjach i bądź dla niego przykładem!

Rozwój dojrzałości emocjonalnej to proces trwający wiele lat. Rolą rodziców i opiekunów jest wspieranie dziecka, m.in. poprzez rozmowę i codzienne towarzyszenie. Pamiętajmy, że maluchy bacznie nas obserwują i starają się naśladować. Bądźmy więc dla nich wzorem. Pokazujmy, że złość, smutek czy radość są czymś naturalnym, ale jednocześnie tłumaczmy, że emocje nie powinny wpływać na nasze decyzje i determinować naszego zachowania.