Czasowniki modalne w języku angielskim często strzegą kompetencji i porządku. Określają potrzeby, wskazują, co można i co wolno, a także „zakazują”. Ale to nie oznacza, że czasowniki modalne w języku angielskim mają się kojarzyć głównie jako „strażnicy i kontrolerzy”. Równie dobrze mogą pomagać w wyrażaniu uczuć – czy nie jest to wspaniałe? 

Modal verbs to specyficzna grupa czasowników angielskich. Mają wiele znaczeń, często zbieżnych ze sobą nawzajem, oraz kontekstów użycia, choć nie wszystko można dokładnie przetłumaczyć na język polski.

Modal verbs – kiedy ich używamy? Gdy chcemy wyrazić możliwość, umiejętność, życzenia, prośby, zakazy i nakazy. Brzmi to oficjalnie, ale zaraz przekonasz się, jak kontekst użycia może zmienić znaczenie słowa. Niebawem Walentynki, więc czas na to, by odkrywać modal verbs – czasowniki modalne w języku angielskim w piosenkach o miłości. Zanim do tego przystąpimy, proponujemy solidną powtórkę gramatyczną.

Czasowniki modalne w języku angielskim  

Modal verbs są sprytne: wszystko chcą oceniać, a same wymagają:

• We wszystkich osobach mają taką samą formę i nie mają końcówek,
• Występuje po nich czasownik bez słowa to,
• Nie występują w czasach continuous,
• Nie wymagają użycia czasowników posiłkowych,
• W przeczeniach modal verb dodaje się słowo not, a pytanie tworzy przez inwersję.

Modal verbs – czasowniki modalne w języku angielskim

Możliwość. Czasowniki modalne języka angielskiego: can i may

Znamy hasło Yes. She can! Can oznacza „móc”, „potrafić”. Użyjemy go:

• W czasie present: I can,
• W czasie past: I could lub be able to („być zdolnym do…”, „być w stanie”). Uwaga! Could wyraża ogólną możliwość, a be able to odnosi się do konkretnej sytuacji w przeszłości.
• W przeczeniu: I can’t/ I cannot oraz I couldn’t/ I could not.

Inne czasy tworzymy za pomocą to be able to: I will be able to pass this exam – „Będę w stanie zdać ten egzamin”.

May (w czasie przeszłym might) wyraża głównie:

• Prawdopodobieństwo i przypuszczenia: Where is mom? She may be at home – „Gdzie jest mama? Może być w domu”,
• Pozwolenie i prośbę: May I ask you for attention? – „Mogę Was prosić o uwagę?”.  

W zdaniu twierdzącym czasu przeszłego użyjemy might + have + 3. formę czasownika: He might have left home – „Być może on wyszedł z domu”.

A przeczenie tworzymy, dodając do may/ might słówko not: You may not play here – „Nie możesz się tu bawić” (nie masz pozwolenia).

Czasowniki modalne angielski. Konieczność i przymus

Reklama woła: Must have it, czyli „to musisz mieć”. Must oznacza przymus, konieczność i obowiązek. Występuje tylko w present simple, w pozostałych czasach zastępuje je najczęściej to have to: I had to pay for the ticket – „Musiałam zapłacić za bilet”. Must oznacza też jakąś pewność: It must be him – „To musi być on”.

A tu w przeczeniu… pułapka! Mustn’t wyraża zakaz: You mustn’t talk here – „Nie wolno tutaj rozmawiać”.
Dla wyrażenia „nie musisz” powiesz: She doesn’t have to wait so long – „Nie musi czekać tak długo” lub: She doesn’t need to wait so long.  
Popatrz, jednak pojawia się czasownik posiłkowy.

„Uprzejmie proszę”: modal verbs will i would

Will i jego forma w trybie przypuszczającym would służą do zadawania próśb i pytań:

• Grzecznego: Will you? – Will you come for a moment, please? – „Czy zechcesz przyjść na moment?”
• Eleganckiego: Would you? – Would you come for a moment, please? – „Czy zechciałbyś przyjść na moment?”.

Powinność, zobowiązanie: Ought to, should

Czasownik should:

• W czasie present oznacza powinność, radę, opinię: I think they should stay at home – „Myślę, że oni powinni zostać w domu” (bo np. pada),
• W zdaniu twierdzącym czasu przeszłego użyjemy should + have + 3. formę czasownika. Tu should sygnalizuje, że coś słusznego nie zostało zrobione: You should have followed me – „Powinniście byli podążać za mną [ale nie zrobiliście tego]”,
• W odniesieniu do przyszłości oznacza prawie pewność: Everything should end happily – „Wszystko powinno się szczęśliwie skończyć”.

Semimodalny ought to oznacza zobowiązanie moralne, prawne. Towarzyszy mu to, poprzedzające bezokolicznik: We ought to pay the taxes – „Jesteśmy zobowiązani płacić podatki”.

Przeczenie ought not to wskazuje, że dokonana czynność jest niewłaściwa: She ought not to cancel the contract – „Ona nie powinna zrywać kontraktu”.   

Need

The Beatles śpiewają: Help! I need somebody – „Pomocy! Potrzebuję kogoś”. Semimodalne need oznacza właśnie:

• Przed dopełnieniem bliższym, „Potrzebować [kogoś/ czegoś]”: I need somebody,
• Przed bezokolicznikiem, konieczność, powinność: I need to go – „Muszę iść”.

Jego przeczenie wymaga konstrukcji albo don’t/ doesn’t need to…, albo needn’t – bez zmiany znaczenia:

• You don’t need to do it – „Nie musisz tego robić”,
• You needn’t do it – jak wyżej.

Mówiąc o przeszłości, używamy needn’t + have + 3. formę czasownika:

• Needn’t z bezokolicznikiem czasu przeszłego oznacza, że dokonano czegoś niepotrzebnie: She needn’t have typed this letter – „Przepisała ten list [ale niepotrzebnie]”. 

Czasowniki modalne angielski = duuużo wrażeń, prawda? Warto je też znać, by tworzyć stronę bierną. Na kursie w Helen Doron zobaczysz, że modal verbs – czasowniki modalne w języku angielskim to w sumie bułka z masłem.      

Modal verbs w pigułce

Czasowniki modalne w języku angielskim zdecydowanie łatwiej rozróżnić i zapamiętać, gdy się je ma przed oczami, zestawione w tabeli.

Na koniec semi-modal verbs:

A teraz, zgodnie z obietnicą, poszukamy modal verbs w nastrojowych piosenkach.

„Nie mogę przestać kochać”

W piosenkach o miłości zdecydowanie często pojawia się czasownik can, czyli „móc”, „być w stanie”. Wygląda na to, że dzięki miłości wszystko jest możliwe. Nie można tylko… przestać kochać. Piosenki pt. „Can’t Stop Loving You” – „Nie potrafię przestać cię kochać” napisało kilku twórców, w tym Phil Collins:

“Cause I can’t stop loving you
No, I can’t stop loving you
No, I won’t stop loving you
Why should I”.

„Ponieważ nie potrafię przestać cię kochać
Nie, nie potrafię
Nie, nie przestanę cię kochać
Dlaczego miałbym [przestać]”.

Phil użył czasownika shall w trybie przypuszczającym, a Elvis Presley w użyje go w trybie oznajmującym:

“Wise men say
Only fools rush in
But I can’t help falling in love with you
Shall I stay?”

„Mądrzy ludzie mówią
Że tylko głupki się spieszą
Ale ja nic na to nie poradzę, że się zakochuję w tobie
Czy mam zostać?”

(„Can’t Help Falling in Love with You” – „Nic nie poradzę, że się zakochuję w tobie”).

Miłość  (oraz czasowniki modalne w języku angielskim) sprawia, że człowiek czyni rzeczy niemożliwe, i o tym śpiewa Michael Bolton:

„He’d give up all his comforts
And sleep out in the rain
If she said that’s the way
It ought to be.”

„On porzuciłby wszelkie swoje wygody
I spał na zewnątrz, w deszczu
Jeśli ona by mu powiedziała,
że tak powinno być.”

(„When a Man Loves a Woman” – „Kiedy mężczyzna kocha kobietę”).

Tutaj trafił się semimodalny czasownik ought to, który wyraża powagę sytuacji. Skoro ukochana stawia mi warunek, to ja czuję się obowiązany tak postąpić.  

Mówi „czasowniki modalne angielski”, myśli o ukochanym dziecku

My w Helen Doron obchodzimy Walentynki z myślą o całych rodzinach. Artyści piszą piękne teksty o miłości swojego życia, którą mogą być ich dzieci, tak jak w przypadku Roda Stewarda:

“May the good Lord be with you down every road you roam
And may sunshine and happiness surround you when you’re far from home
And may you grow to be proud, dignified, and true
And do unto others as you would have done to you.”
(„Forever young” – „Wiecznie młody”)

Czasownik may okazuje się idealny w sytuacji, gdy wyrażasz pragnienie, żeby coś się (także komuś) spełniło. May użyty w 3. osobie, można dosłownie przetłumaczyć jako „niech”: 

„Niech dobry Bóg będzie z tobą na wszystkich twoich drogach
I niech blask słońca i szczęście otaczają cię, gdy będziesz z dala od domu
Rośnij dumny, godny i prawy
I czyń tak innym, jakbyś chciał, aby inni czynili tobie”.

Inny znany tata, Eric Clapton, napisał balladę pt. „Tears in Heaven” („Łzy w Niebie”) o tęsknocie za utraconym synkiem. Śpiewa:

“I must be strong and carry on
‘Cause I know I don’t belong here in Heaven.”

„Muszę być silny i iść dalej,
Bo wiem, że tu w Niebie nie jest moje miejsce”.

Miłość każe iść naprzód, nie pozwala być biernym.

Czasowniki modalne angielski – od dziś ulubiona fraza?

Teksty artystyczne, w dodatku mówiące o uczuciach, nie są proste w tłumaczeniu. Oddają bogactwo słownictwa i różnorodność znaczeń również poprzez modal verbs, czy też idiomy. Muzyka sprawia jednak, że język obcy o wiele łatwiej wpada w ucho. Zdarza się, że ktoś pod wpływem ulubionych piosenek traci głowę dla języka, zaczyna się go z zapałem uczyć, a potem nawet studiować. I o to nam właśnie chodzi.