Ponad 63% pracowników z generacji Z (18-24 lata) mówi w języku angielskim lub używa języka angielskiego w swojej pracy – tak mówią badania platformy Babel. Co ciekawe, 75% polskich pracodawców nie zapewnia swoim pracownikom dostępu do szkoleń związanych z rozwijaniem znajomości języków.

Powstaje pytanie, czy są narzędzia, które mogłyby pomóc w wypełnieniu tej dysproporcji? Dzisiaj artykuł o tym, jakie są zalety sztucznej inteligencji i o możliwościach, jakie niesie ze sobą w nauczaniu języków.

Sztuczna inteligencja (sztuczna inteligencja AI/SI): co to jest?

Sztuczna inteligencja (AI = Artificial Intelligence) to technologia, która wykonuje zadania, które zwykle wymagają ludzkiej inteligencji. Może to być na przykład: uczenie się, rozpoznawanie, planowanie, rozumowanie i percepcja. AI zbudowana jest z algorytmów uczenia maszynowego (machine learning).

Istnieje również uczenie głębokie (deep learning), które pozwala maszynom wyciągać wnioski z doświadczeń i z nich czerpać, czyli nie trzeba pisać nowych kodów do wykonania zadań, jeśli podobne problemy do rozwikłania wystąpiły w przeszłości. Dotyczy to na przykład: rozpoznawania obrazów, diagnoz medycznych, przetwarzania języka, robotyki.

Sztuczna inteligencja już teraz mocno oddziałuje na nasze codzienne życie: takie dziedziny jak medycyna, a w niej szczególnie diagnostyka, bezpieczeństwo czy zarządzanie, od jakiegoś czasu wykorzystują sztuczną inteligencję i z pewnością będą używać tego narzędzia w przyszłości.

Sztuczna inteligencja z interfejsem już dziś jest bardzo popularna: asystenci tacy, jak Siri (Apple) czy Galaxy (Samsung) obsługują określone czynności smartfonów przez rozpoznawanie naszego głosu.  Już teraz widzimy, że coraz częściej użytkownicy internetu wyszukują takie frazy jak: sztuczna inteligencja obrazy, bot sztuczna inteligencja, sztuczna inteligencja chat.

Sztuczna inteligencja w nauce języków: zalety sztucznej inteligencji

Sztuczna inteligencja szturmem wzięła platformy i aplikacje do nauki języków obcych. Jej dążeniem jest naśladowanie sytuacji, kiedy uczeń znajduje się z nauczycielem jeden na jeden – jak w czasie prywatnej lekcji. Aplikacje językowe coraz częściej korzystają z funkcji rozpoznawania mowy, która potrafi identyfikować takie zachowania, jak błędna wymowa czy nieodpowiednie akcentowanie, a każde swoje spostrzeżenie przesyła użytkownikowi na bieżąco. Takie umiejętności AI znacząco wpływają na poczucie pewności siebie w mówieniu i zdecydowanie pomagają w trenowaniu pamięci. To nie wszystkie zalety sztucznej inteligencji.

Co bardzo ciekawe, AI wykorzystuje się w wirtualnym trenerze pamięci, który używa lingwistycznej zasady interwałów (powtórzeń).  Dzięki temu wiedza przenika do pamięci długotrwałej, a użytkownik zapamiętuje brzmienie języka obcego szybciej i na długo.

Zaletą sztucznej inteligencji jest z pewnością też fakt, że AI potrafi wyćwiczyć w nas systematyczność: dostarcza spersonalizowanych, interesujących nas treści, by nauka języka kojarzyła się nam z rozrywką.

Rozmowa ze sztuczną inteligencją online

Jak donosi BBC, uczniowie i studenci coraz częściej korzystają z chatbotów (na przykład z ChatuGPT), aby uczyć się języków obcych i traktują je jako alternatywne konwersacje z native speakerami. Chaty są zawsze dostępne, można się więc łatwo wpasować w termin “spotkania”.

Jednak uwaga: wciąż jeszcze chatboty nie potrafią oddać kontekstu kulturowego, który często jest podstawą do zrozumienia sensu wypowiedzi naszego rozmówcy.  Sztuczna inteligencja taka jak chat, nie potrafi wciąż współodczuwać – nie ma więc empatii, która często jest konieczna w rozmowach między ludźmi.

Zdecydowanie przydatna jest AI przy tłumaczeniu tekstów: wyłapuje konteksty, układa złożone wypowiedzi, jest super szybka.

Czy sztuczna inteligencja zastąpi nauczycieli?

Sztuczna inteligencja to niezwykłe, rozbudowane i interesujące narzędzie. Zdecydowanie usprawnia technologie, pomaga w procesach uczenia się, zapamiętywania. Natomiast trzeba pamiętać, że główną część zadania – czyli naukę – musimy wykonać sami. Abyśmy mogli swobodnie komunikować się na przykład w języku angielskim z drugim człowiekiem, ważne są takie rzeczy, jak kontekst (nie tylko kulturowy) i empatia. To umiejętności, których AI jeszcze nie posiadła.

Sztuczna inteligencja jest rewolucją – nie ma wątpliwości. Dzięki niej powstaną super spersonalizowane kursy, uczniowie będą mogli samodzielnie uczyć się w czasie konwersacji z botem, nauczyciele użyją jej do usprawnienia w planowaniu lekcji czy sprawdzaniu prac. Jest jednak coś, czego nie zastąpiła żadna dotychczasowa rewolucja: obecność drugiego człowieka, który jest podobny do nas i tak samo czuje. Jak jeszcze można będzie wykorzystać AI  w czasie lekcji angielskiego? Przeczytaj tu.

Sztuczna inteligencja: szanse i możliwości

Interfejs językowy z funkcją rozpoznawania głosu czy dialogową to nie wszystko, co już wydarzyło się w temacie nauczania języków obcych. Istnieją również  kursy z programowaniem pedagogicznym tzw. agentowym. Najbardziej zaawansowane to systemy dialogowe z kosztownymi awatarami, które mają gestykulację i mimikę (embodiment).

Na Uniwersytecie Bielefeld “mieszka” Max, wirtualny przewodnik po muzeum. Można z nim rozmawiać o sztuce i eksponatach, choć musimy trzymać się wcześniej przygotowanych scenariuszy rozmów. Jak to można przełożyć na uczenie się języka obcego?

Rozmowa z programem agentowym sprawdza się tylko w przypadku, gdy użytkownik  będzie zadawał takie pytania, jakie zostały przewidziane w scenariuszu rozmowy przez twórców aplikacji. A przecież wszyscy wiemy, że naszego zachowania nie można przewidzieć scenariuszem. Jesteśmy spontaniczni, zapominamy o czymś, lubimy zmieniać tematy i wplatać w to dygresje.

Oprócz gotowych skryptów rozmów problematyczne są dialogi z chatbotami i programami agentowymi – nie przebiegają one konsekwentnie, pełne są pomyłek i braków kontekstu. Nie mogą więc być wzorem dla uczących się nowego języka.

Programy do e-learnigu języków obcych z botami czy chatem nie zastąpią lekcji stacjonarnych z nauczycielem, ale z pewnością są fantastycznym uzupełnieniem i narzędziem do nauki samodzielnej. Powtarzanie interwałowe zwrotów i słówek  z pedagogicznym programem agentowym, rozwiązywanie problemów i zagadnień w czasie gry są formą rozrywki, w czasie której uczniowie uczą się języka angielskiego.

Wiemy jedno – i dowodzą tego badania – że do nauki potrzebne są interakcje, z charakterystyczną dla nich dynamiką i obecnością innych osób. Zobacz również Chat GPT w szkole – szansa czy zagrożenie.